Meldingen, maatregelen en meer

Transparantie

De NVWA streeft naar maximale transparantie in haar handelen. In 2018 publiceerden we De Staat van voedselveiligheid en de Integrale risicoanalyse voor de pluimveevleesketen. Op regelmatige basis hebben we overleg met stakeholders en NGO's over thema's die het gezamenlijke werkveld raken. Inspecteurs én de inspecteur-generaal twitteren over hun werk. Via Facebook publiceren we publiekswaarschuwingen en informeren we onze volgers over onderwerpen die aandacht verdienen. Ook maken we controlegegevens van onderzoeken actief openbaar.

Facebook, Twitter en webcare

De NVWA is in 2018 ruim 77.700 keer genoemd in de online (sociale) media. Het totale mediabereik komt op ruim 415.000.000 views op berichten waarin de NVWA is genoemd. Het ging daarbij vooral over dierenwelzijn, zoals vermeende misstanden in slachterijen en op veehouderijen en hoge temperaturen bij transport. Andere opvallende onderwerpen waarover we reacties kregen en vragen hebben beantwoord zijn abrikozenpitten, asbest in make-up, hoverboards en in beslaggenomen honden.

Facebook

Posts Facebook

*betrokkenheid: percentage van bereikte volgers die interactie aangaan met de tweet: liken, delen of reageren.

Top 10 Facebook

17 mei – Vissen, kippen, kruiden , plantjes, mag je dat eigenlijk in je bagage meenemen?
Bereik: 189.000
Bekijk de video Wat mag je meenemen vanaf je vakantieadres?
Van alle berichten werd dit bericht ook het meest geliket (3.000) en gedeeld (2.300).

18 juni - 150 honden in bewaring genomen
Bereik: 132.600
Van alle berichten kreeg dit bericht de meeste comments (2.200).

18 juli - Afrikaanse varkenspest in Oost-Europa. Laat geen etensresten achter in de natuur
Bereik: 55.500 (+ 23.200 via betaalde advertentie)

4 december - Veiligheidswaarschuwing Elzassercervelaat
Bereik: 74.400

10 augustus - Veiligheidswaarschuwing kropsla
Bereik: 49.000

16 maart - Honden in bewaring genomen op Schiphol
Bereik: 36.100        

14 september - Afrikaanse varkenspest in België vastgesteld
Bereik: 31.700

28 april - Veiligheidswaarschuwing diverse rundvleesproducten
Bereik: 30.300

13 september - Nest Aziatische hoornaar opgespoord en vernietigd
Bereik: 28.500

25 april - Ga je op vakantie? Neem geen zwerfdieren mee terug
Bereik: 26.600

Twitter

De NVWA heeft op Twitter een corporate account en meerdere inspecteurs-accounts (dierenwelzijn, landbouw, gewas, fyto, natuur, horeca, roken, non-food, import, voedsel, roodvleesketen en pluimvee). Deze inspecteurs hebben ieder hun eigen specifieke volgersgroep die ze informeren en waarmee ze in gesprek gaan over inspecties, handhaving, nalevingsresultaten en wetgeving.

Inspecteur-generaal Rob van Lint is ook actief op Twitter. Hij schreef 151 posts en reageerde 164 keer op een bericht. Zijn tweets gingen in 2018 vooral over voedselveiligheid en Brexit.

Corporate twitteraccount @_nvwa

*betrokkenheid: percentage van bereikte volgers die interactie aangaan met de tweet: liken, delen of reageren.

Toptweets

7 december – Reactie op beelden Animal Rights
Hoogste bereik: 24.050

14 september – Afrikaanse varkenspest vastgesteld bij enkele wilde zwijnen in België.
Meeste retweets: 62

7 december – Vervolgreactie op beelden Animal Rights
Meeste comments: 25

15 maart – Goed nieuws voor bedrijven in de omgeving van met vogelgriep besmet bedrijf
Meeste likes: 24

Webcare

Via sociale media zijn ruim 25.000 berichten gesignaleerd waarin de NVWA wordt genoemd. Niet al deze berichten vragen om een antwoord. Het team dat al deze berichten monitort, het webcareteam, heeft bijna 2.000 reacties gegeven. Een derde via Facebook en twee derde via Twitter. Ongeveer de helft betrof een vraag. De overige gesprekken gingen over klachten en signalen.

Openbaarmaking

Actieve openbaarmaking

Met actieve openbaarmaking publiceren we informatie over de naleving van wet- en regelgeving door individuele bedrijven. De inspectiegegevens van de volgende 9 onderzoeken heeft de NVWA in 2018 actief openbaar gemaakt:

• Indoor speelhallen (aanvulling)
• Horeca ( aanvulling met gemeenten Amsterdam en Rotterdam)
• Visverwerkende bedrijven
• Aanstekers
• Zwembandjes
• Dierenwelzijn grote roodvlees slachthuizen
• Hygiëne grote roodvlees slachthuizen
• Dierenwelzijn pluimvee slachterijen
• Hygiëne pluimvee slachterijen

Meer informatie over openbaar gemaakte onderzoeksresultaten.

Wob-verzoeken

Burgers en organisaties in Nederland kunnen op basis van de Wet openbaarheid bestuur bij de NVWA een verzoek indienen voor het inzien van informatie. De besluiten en de daarbij openbaar gemaakte informatie worden op de website Rijksoverheid.nl gepubliceerd, te raadplegen via het overzicht van Wob-besluiten op de NVWA site. In 2018 heeft de NVWA 424 Wob-verzoeken ontvangen en 441 Wob-besluiten genomen. (De besluiten kunnen niet altijd direct gerelateerd worden aan de verzoeken. Besluiten kunnen ook genomen zijn op basis van verzoeken uit voorgaande jaren.)

De belangrijkste verzoeken waaraan in 2018 is gewerkt:
Verzoeken uit de media:

• Dierenwelzijn primair bedrijf
• Mestfraude
• Horeca verscherpt toezicht
• Dieren welzijn op Slachthuizen
• Rookbeleid
• Fipronil
• Meerlingen problematiek
• Attractieparken
• Pulsvisserij

Verzoeken van belangenorganisaties

• Dierproeven
• Invasieve uitheemse exoten
• Dierenwelzijn op slachthuizen
• Dierenwelzijn primair bedrijf
• Nertsen
• Veetransporten
• Bestrijdingsmiddelen residuen in voedingsmiddelen
• Stalklimaat varkens
• Rookbeleid
• Invoer puppy's
• Antibiotica
• Import hout (Europese Houtverordening)

Verzoeken van particulieren

• Rookvrije omgeving
• Biovergisters
• Handenhandel
• Q-koorts
• Brucella
• Afhandeling meldingen en klachten
• Rapportages n.a.v. incidenten bij attractieparken en op kermis

Meldingen

De NVWA ontvangt uit verschillende hoeken meldingen over onveilige producten. Van consumenten en organisaties ontvangen we meldingen en klachten via het Klantcontactcentrum en de website. Producenten die een onveilig product hebben gemaakt zijn, op basis van de General Food Law, verplicht om dit bij de NVWA te melden. En met collega toezichthouders uit andere EU-landen wisselen we informatie uit via het RASFF-systeem voor levensmiddelen en diervoeder en via Rapex voor non-food producten. Deze samenwerking is belangrijk omdat we niet alles kunnen overzien en controleren.

Klantcontact

Het Klantcontactcentrum (KCC) van de NVWA ontving in 2018 via de telefoon en via het klachtenformulier op www.nvwa.nl meer dan 15.300 meldingen van burgers. De meeste meldingen hadden betrekking op het welzijn van landbouwhuisdieren; zo'n 2.700. Ook ontvingen we veel meldingen over voedselvergiftiging; ruim 2.100 en meldingen die zijn gerelateerd aan de Tabakswet bijna 2.000.

Meldingen onveilige levensmiddelen

Ondernemers die mogelijk onveilige levensmiddelen, diervoeder of dierlijke bijproducten in de handel brengen of in opslag hebben, moeten dat melden aan de NVWA. Dat is een verplichting in de Algemene Levensmiddelen Verordening (GFL).

RASFF meldingen

RASFF staat voor Rapid Alert System for Food and Feed. Dit is het Europese meldingssysteem waarmee lidstaten elkaar informeren over levensmiddelen en diervoeder met een risico voor de volksgezondheid. Als er op de Nederlandse markt of bij import een product wordt gevonden waarmee iets mis is, meldt de NVWA dit in het systeem. Er zijn ook meldingen van andere lidstaten over producten met een link naar Nederland.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van alle meldingen met Nederlandse betrokkenheid. Het hoge aantal alerts en grensweigeringen heeft vooral te maken met grondnoten uit Argentinië waarin de stof Aflatoxine is aangetroffen.

Bron: RASFF Portal

Betekenis van de acties:

• Alerts: levensmiddel of diervoervoeder met een serieus risico, onmiddellijke actie vereist.
• Grensweigeringen: partijen levensmiddelen en diervoeder die tijdens invoer zijn getest en die aan de buitengrenzen van de EU zijn geweigerd op basis van een niet-conform testresultaat.
• Meldingen ter informatie of voor follow-up: in levensmiddelen of diervoeder is een risico geïdentificeerd, maar er is geen onmiddellijke actie vereist (bijvoorbeeld op basis van de aard van het risico, of het product is niet (meer) op de markt).

Nederlandse RASFF meldingen

De dieprode kleur van Argentinië geeft aan dat 62 melding betrekking hadden op een zending uit dit land. Het ging met name (57 van de 62) om grondnoten waarin Aflatoxine is aangetroffen. Uit Brazilië ging het meestal om pluimveevlees waarin Salmonella is aangetroffen. 
De aard van afwijkingen van de andere vermelde landen was divers. Opgemerkt moet worden dat een groot aantal afwijkingen ook gerelateerd moet worden aan de grote van de handelsstromen.

Rapex meldingen

Rapex is het Europees systeem voor snelle meldingen tussen EU lidstaten over non-food consumentenproducten met een ernstig risico voor de gezondheid. In 2018 heeft de NVWA namens Nederland 52 meldingen gedaan over dergelijke onveilige producten. De meeste meldingen gingen over speelgoed. Voorbeelden zijn ballonnen in verband met de afgifte van nitrosamines, en houten en pluchen speelgoed in verband met verstikkingsgevaar door kleine onderdelen. Andere producten waarover de NVWA een melding heeft gedaan zijn bijvoorbeeld: spenenkoordjes, laserpointers en make-up.  
Op de website van de Europese commissie is het volledige overzicht van Rapex-meldingen te vinden.

Naar aanleiding van Rapex-meldingen uit andere EU lidstaten is 242 keer actie ondernomen omdat producten met een ernstig risico op de Nederlandse markt waren.

Import en Export

Importcontroles

Jaarlijks komen er miljoenen zeecontainers met producten de Rotterdamse haven binnen. Ook Schiphol is een plek waar veel goederen en levende dieren voor het eerst Europa binnenkomen. De NVWA verzorgt, in samenwerking met de douane, de importcontroles.

¹ Door EU verplichte controles
² Controles uitgevoerd door de keuringsdienst Kwaliteitscontrolebureau (KCB)
³ NVWA Risicogerichte controles

Alle zendingen levende dieren en producten van dierlijke oorsprong worden door de NVWA gecontroleerd.
Ook de controle op hoog risico levensmiddelen is wettelijk verplicht. Welke producten dat zijn wordt vanuit de EU bepaald en hangt af van de product/land-combinatie.

Voor de controle op non-food consumentenproducten geeft de NVWA risicoprofielen door aan de Douane. Van de geselecteerde partijen inspecteert en bemonstert de NVWA de meest risicovolle producten.

De fytosanitaire controles worden uitgevoerd op basis van EU-regelgeving. De NVWA controleert alle importzendingen voor plantaardige producten op mogelijke aanwezigheid van schadelijke organismen.

Export

Als producten vanuit Nederland worden geëxporteerd, controleert de NVWA of de producten voldoen aan de voorwaarden van het ontvangende land. Dit gaat dan hoofdzakelijk om eisen over volksgezondheid, diergezondheid of plantgezondheid. Per product en per ontvangend land kunnen de eisen verschillen.

Top 5 zendingen

Bestuurlijke boetes en strafrechtelijk onderzoek

Bestuurlijke boetes

In 2018 zijn in totaal 6.872 bestuurlijke boetes opgelegd. De meeste boetes (4.296) zijn opgelegd voor overtredingen van de Warenwet. Het totale bedrag aan uitgeschreven boetes bedraagt 11.881.168 euro.

Bestuurlijke maatregelen

Naast bestuurlijke boetes maakt de NVWA bestuurlijke maatregelen op zoals voornemens tot Lasten onder dwangsom (LOD), Lasten onder Bestuursdwang (LOB), Kostenbesluiten, voornemens tot sluiting, sluiting, spoedsluiting en stillegging van verkoop of processen.

Bestuurlijke maatregelen

46 gevallen hebben geleid tot een invorderingsbesluit van een opgelegde dwangsom omdat het bedrijf de door de NVWA aangegeven maatregelen niet had genomen.

• 13 keer voor de Warenwet.
• 33 keer voor de Wet dieren.

37 gevallen hebben geleid tot een invorderingsbesluit van een opgelegde kosten bestuursdwang.

• 17 keer voor zaken waarbij we de dieren in bewaring hebben genomen.
• 20 keer voor zaken waarbij we als NVWA de zorg op een bedrijf overnamen om de dierenwelzijnsproblemen op het bedrijf op te lossen. De kosten die de NVWA moet maken, worden teruggevorderd bij het bedrijf. 

De in totaal 83 invorderingsbesluiten van dwangsommen en de kosten bestuursdwang bedragen samen 771.115 euro.

Strafrechtelijk onderzoek

In 2018 heeft de NVWA Inlichtingen- en Opsporingsdienst (NVWA-IOD) 21 onderzoek dossiers ingeleverd bij het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie, variërend van grootschalige onderzoeken tot rechtshulpverzoeken.

Ontnemingsbedrag

Tegelijk met strafrechtelijk onderzoek, vindt er financieel onderzoek plaats om te berekenen wat criminelen hebben verdiend met de fraude. In 2018 is in totaal voor ongeveer 122,5 miljoen conservatoir beslag gelegd. Van de onderzoeken die eind 2018 nagenoeg zijn afgerond is het wederrechtelijk verkregen voordeel berekend op ongeveer 9,5 miljoen.

Personeel